Kategori: Sosyal Bilgiler

6.sınıf Sosyal Bilgiler dersi için verilen Kültür Bir Hazinedir sorularından birisi. Soru şu şekilde:

• Uygurlara ait bir duvar resmi görüyorsunuz. Bu sanat eserinin yapımında hangi malzemeler kullanılmış olabilir?

Eser üzerindeki çizgi ve çatlaklar bunun bir kaya parçası ve ona benzer bir malzeme olduğunu göstermektedir. Devam eden bilgide çinicilikte ileri gittiklerinden bahsettiği için taşların öğütülmesi ile oluşturulan harç kullanılarak yapılan bir malzeme de olabilir. Kaya parçasının üzeri renkli boyalar ile boyanarak bu resim yapılmıştır.

• Uygurlar heykelcilik, dokumacılık ve çinicilikte de ileri seviyede idiler. Bu sanatlardan hangileri günümüzde de devam etmektedir? Eskiden yapılan çalışmalar, günümüz sanat anlayışını nasıl etkilemiş olabilir?

Bu sanat alanlarının üçü de günümüzde devam etmektedir. Geçmiş dönemlerde yapılan çalışmalar günümüz sanat anlayışının temelini oluşturmuştur.

6.sınıf Sosyal Bilgiler dersi için verilen Kültür Bir Hazinedir sorularından birisi. Soru şu şekilde:

Aşağıda Altaylar’da, Hun Devleti’ne ait Pazırık Kurganı’ndan çıkarılan buluntuların isimleri verilmiştir. İsimleri verilen nesneleri, o dönemin günlük yaşamı, mesleki faaliyetleri ve inanışları açısından değerlendiriniz. Böyle nesnelerin, millî kültürümüzün oluşmasındaki yerini ve katkısını tartışınız.

Kurgandan çıkan eşyalar o dönemdeki ahret inancının bir göstergesidir. Kurgana konulan eşyalar kişinin ahirette günlük hayatı için gerekli olabilecek eyer, kırbaç, çizme, halı, tarak, kap, masa, ayna, silah ve yiyecek olarak o zamanlara tüketilen at eti o kişi ile beraber gömülmektedir. Bu eşyalar o dönemin günlük yaşamı ile ilgili olarak atın insan hayatındaki önemini göstermesi bakımından önemlidir. Yapılan mesleki faaliyetler hayvancılık(eyer ve keçe), dokumacılık(halı), marangozluk(masa) ve maden işleme(altın süsler) sayılabilir.

Bu buluntular milli kültürümüzün bir parçası olan halı dokumacılığı, keçe sanatı ve  ağaç işleme sanatı gibi alanların temelini oluşturmaktadır.

 

6.sınıf Sosyal Bilgiler dersi için verilen Kültür Bir Hazinedir sorularından birisi. Soru şu şekilde:

• Sizce bu eyer örtüsü hangi malzemelerden yapılmış olabilir?

Bence bu eyer örtüsü deri veya keçeden yapılmış olabilir. Eski zamanlarda deri ve keçe çok kullanılan bir malzemedir. Koyun ve keçi tüylerinin dövülmesi suretiyle yapılan keçe kaba ve kalın bir kumaştır. Keçenin renkli boyalar ile boyanması ile ortaya güzel şekil ve desenler çıkmaktadır.

• Üzerindeki figürlerde ne anlatılmaktadır?

Kartal başlı, kanatlı bir aslanın bir koçu avladığı anlatılmaktadır.

• Eyer örtüsünü estetik açıdan kullandığınız eşyalarla karşılaştırınız.

Eski zamanlarda at ve eyer günlük hayatın vazgeçilmez parçalarındandı. Günümüzde kullandığımız telefonlar ve telefon kılıfları üzerindeki süslemeler estetik açıdan benzerlik göstermektedir. Annelerimizin evde kullandığı dantellerde kullanılan eşyaların süslenmesi ve daha estetik görünmesine örnek olarak verilebilir.

6.sınıf Sosyal Bilgiler dersi için verilen Tarihimizden sorularından birisi. Soru şu şekilde:

Yukarıda anlatılanlarla günümüz düğünlerini karşılaştırınız. Buna göre;

• Hangi uygulamalar günümüzde de devam etmektedir?

Günümüzde de ailelerin akrabaları ve dostları düğüne davet edilmektedir. Düğünlerde dans ve eğlence kültürü devam etmektedir. Düğüne katılan misafirlere yemek veya düğün pastası ikram edilmektedir.

• Hangileri değişime uğramıştır? Bugünkü uygulama şekli nasıldır?

Günümüzde düğünler çok daha kısa sürmekte, birkaç saat içinde sonlanmaktadır. Geline ait çeyiz geleneği günümüzde çok azalmıştır. Evlendikten sonra ihtiyaçlarını almaya başlamışlardır.

 

6.sınıf Sosyal Bilgiler dersi için verilen Tarihimizden sorularından birisi. Soru şu şekilde:

• Siz bir düğünde söz sahibi bir kişi olsaydınız hangi faaliyetlerin yapılmasını isterdiniz?

Gelin ve damadın özel bir dans öğrenip onu konuklar için sergilemesini isterdim.

Gelin ve damadın nasıl tanıştıkları, kız istemenin nasıl olduğu, nişanda neler yapıldığı ve düğün hazırlıklarını içeren bir video hazırlanmasını ve davetlilerin daha önce görmedikleri bu anı ve törenleri izlemesini sağlardır.

Düğüne küçük çocukları ile gelen aileler için palyaço veya bakacı gibi birilerinin olmasını ve bütün davetlilerin doya doya eğlenmesini isterdim.

6.sınıf Sosyal Bilgiler dersi için verilen Unutulmayan Anılar sorularından birisi. Soru şu şekilde:

• Ailenizden, en az yirmi yıl önce evlenmiş olan bir büyüğünüz ile sözlü tarih çalışması yapınız.

Sizin gençliğinizde kız isteme nasıl olurdu?

Erkek ailesinin kadınları kız evine giderek önce kızı görürler, eğer kızı beğenirlerse sonra damada gösterirlerdi. Damatta kızı beğenirse kız istemeye karar verilirdi. Kız evine dünürlüğe gidilir “Allah’ın emri peygamberin kavliyle” kız babasından istenirdi.

Sizin gençliğinizde söz kesme nasıl olurdu?

Birkaç isteme sonunda Kızın babası, kızı verdiğini söyler ve evlilik kesinleşirdi. Ardından söz kesme töreni yapılır, yüzükler takılır, aradaki tatlılığın sürekli olması için en son şerbet içilirdi. Nişan ve düğün tarihi, ailelerin neler alacakları konuşulurdu.

Sizin gençliğinizde nişan nasıl yapılırdı?

Nişandan önce nişan alışverişine çıkılır gelin ve damada elbise alınırdı. Kız evinde yapılan daha çok kadınların katıldığı  eğlence yapılırdı. Nişan ile düğün arasında kurban bayramı varsa erkek tarafı kurbanlık olarak kız evine bir koç gönderirdi.

Sizin gençliğinizde düğün nasıl yapılırdı?

Kalabalık bir grup tarafından erkek evine asılan bayrak ile düğünün başladığı ilan edilirdi. Cuma günü başlayan düğün eğlenceleri ve kına gecesi sonrası Pazar günü gelin alma ile düğün sona ererdi.

 

6.sınıf Sosyal Bilgiler dersi için verilen Geçmişten Günümüze sorularından birisi. Soru şu şekilde:

• İslam dinini kabul ettikten sonra Türklerin yaşamlarına hangi kutlama ve törenler girmiştir? Bunların özellikleri nelerdir? Cumhuriyetin ilanı ile birlikte hangi kutlama ve törenler yapılmaya başlanmıştır? Özelliklerini araştırınız.

Türklerin İslam dinini kabul etmesinden sonra ramazan bayramı, kurban bayramı kutlamaları yapılmaya başlanmıştır. Ramazan eğlenceleri ve kurban bayramında yapılan kavurma ikramları en belirgin özellikleridir. Ayrıca dini olarak özel olduğu kabul edilen kadir gecesi, beraat kandili, mevlit kandili gibi gecelerde mahalledeki çocuklara ikramlarda bulunulur ve eş, dost aranarak bu özel geceleri kutlanır.

Cumhuriyet tarihi ile birlikte kurtuluş savaşımızı unutmamamız için çeşitli bayramlar ile bu günler hatırlanmakta ve kutlanmaktadır. 23 Nisan Ulusal Egemenlik Ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik Ve Spor Bayramı, 30 Ağustos Zafer Bayramı, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı olarak kutlanmaktadır.

6.sınıf Sosyal Bilgiler dersi için verilen Geçmişten Günümüze sorularından birisi. Soru şu şekilde:

• Geçmişten ve günümüzden sözlü edebiyat ürünlerimize örnekler veriniz.

Geçmişten sözlü edebiyat örnekleri: kahramanlık öykülerinin anlatıldığı uzun şiirler olan destanlar, düşünceleri, öğütleri veya deneyimleri kısaca anlatan sav, ölen kişilerin yiğitliğini ve yaptıklarını anlatan sagu ile şölenlerde ve savaşlardan sonra halkı coşturmak için söylenen şiirler olan koşuk.

Günümüzden sözlü edebiyat örnekleri: ozanların karşılıklı yaptıkları aşık atışması

 

6.sınıf Sosyal Bilgiler dersi için verilen Geçmişten Günümüze sorularından birisi. Soru şu şekilde:

• Bilgi kutularında değişim ve süreklilikle ilgili neler dikkatinizi çekti?

Bu bilgilerden Türk toplumu geleneklerine ve örflerine ne kadar bağlı olduğunu anlıyoruz. Zamanla ve İslamiyetin kabulü sonrası kısmen değişikliklere uğrasa da geleneklerin yaşatıldığını görmek hala mümkün. Eskiden cenaze olan bir evde yemek verirler, günümüzde o eve komşularının yemek götürmesi şeklinde dönüşse de süreklilik sağlanmış ve gelenekler korunmuş, cenaze evince yemek verilmiştir.

6.sınıf Sosyal Bilgiler dersi için verilen Geçmişten Günümüze sorularından birisi. Soru şu şekilde:

• Geçmişteki kutlama ve törenler ile günümüzdekilere hangi eklemelerde bulunabilirsiniz?

Geçmişteki kutlama ve törenler: yaylaya çıkıldığında yapılan şenlikler, köylerde hasat sonrası yapılan şenlikler, köy halkının her yıl buluştuğu köy şenlikleri, Koç Katımı ve  koyunların yünlerimin kesileceği zaman yapılan şenlikler

Günümüzdeki kutlama ve törenler: yeni yıl kutlamaları, evlilik yıl dönümü, doğum günü ve sevgililer günü kutlamaları

• Bu kutlama ve törenlerde hangi değişim ve süreklilikler vardır?

Eski kutlama ve törenlerin birçoğu modern yaşam tarzı ve zamanın yetersizliği sonucu giderek unutulmaktadır. Geniş çaplı kutlamaların yerini daha çok aile içinde veya birkaç kişi ile yapılan kutlamalar almıştır. Dini bayramlar ve kutlamalar sürekliliğini korumaktadır.