8.sınıf İnkılap Tarihi dersi için verilen Atatürk’ün Düşünceleri Nasıl Oluştu? sorularından birisi. Soru şu şekilde:
- Mustafa Kemal yabancı filozofların eserlerinden hangi bilgileri öğrenmiş olabilir?
Mustafa Kemal; Comte. Voltaire, Rousseau gibi düşünürlerin kavramlarından etkilenmiştir.
Mustafa Kemal; Rousseau’nun eserlerinden egemenlik ve özgürlük kavramları hakkında bilgi sahibi olmuştur.
Mustafa Kemal, yabancı filozof Jean Jacques Rousseau Toplum Sözleşmesi adı eserlerinden aşağıdaki bilgileri öğrenmiş ve kendi fikir süzgecinden geçirerek uygulamaya koymuştur.
– Egemenliğin kaynağı halk (millet) olduğu için sınırsız bir güce sahiptir ve bu güç kimseye devredilemez.
– Rousseau’nun “Egemenlik Bölünemez” ilkesiyle Mustafa Kemal’in “Halkçılık” ilkesi temelde aynı görüşleri paylaşıyor. İkisinde de amaç ayrıcalıklı sınıflara-Rousseau için aristokrasi, Mustafa Kemal için monarşi (saltanat) ve teokrasi (hilafet) – karşı mücadele sonunda elde edilen eşitliğin ve egemenliğin tekrar ayrıcalıklı zümreler oluşarak, kaybedilmesine izin verilmemesi.
– Mustafa Kemal’in özgürlük anlayışının temelinde, doğal haklar kavramına dayanan Rousseau’nun düşünceleri ve Fransız Yurttaş ve İnsan Hakları Bildirisi’ndeki hükümlerin bulunduğu görülüyor.
Mustafa Kemal, reformlar boyunca devrimin seçkinlerinin görevinin toplumu yönlendirmek, aydınlatmak ve onun çağdaşlaşma yolunda ilerlemesini sağlamak olduğuna inanmıştır. O, halkın çeşitli kesimlerinden gelen istemlere hizmet etmeyi değil halkın ortak çıkarına ulaşmayı hedeflemişti.