4.sınıf MEB Yayınları Fen Bilimleri Dersi 2. Ünite BESİNLERİMİZ / CANLILAR ve YAŞAM Besinler ve Özellikleri sorularından birisi. Soru şu şekilde:
- Proteinlerin fazla tüketilmesinin zararlarını gruplara ayrılarak tartışalım.
Hayvansal ve bitkisel besinlerde bulanan proteinler vücudumuzun büyüyüp gelişmesini sağlar. Proteinler vücudumuzda yapıcı ve onarıcı olarak kullanılırlar. Saçların ve tırnakların uzaması, kırılan kemiklerin iyileşmesi, vücudumuzda mikroplara karşı savunmasında görev yapan antikor gibi koruyucu maddelerin ve bazı vitaminlerin yapımı besinlerde bulunan proteinler sayesinde olmaktadır. Ancak Proteinlerin eksik alınması kadar fazla alımı da zararlıdır. Proteinlerin aşırı alınması durumunda bazı hastalıklar ortaya çıkabilir.
Gereğinden fazla alınan proteinler vücutta bir protein deposu olmadığı için yağ olarak birikir. Özellikle hayvansal kaynaklı olan proteinlerde doymuş yağlar bulunur ve kolesterol içerir. Bu nedenle kalp ve damar sağlığı için risk oluştururlar. Proteinler parçalandığında ortaya çıkan artık öğeler böbrekler ve idrar yoluyla vücuttan atılır. Aşırı protein tüketimi böbreklerimizin daha fazla çalışmasına neden olur. Bu nedenle böbreklerde doku kaybı ve işlevlerinin bozulması gibi sağlık sorunları oluşabilir. Böbreklerden idrarla kalsiyum atımını da artırarak böbrek taşı oluşumuna neden olabilir. Gereğinde fazla protein tüketimi karaciğere ve böbreklere fazladan yük bindirir ve eklemlerde gut hastalığı ortaya çıkabilir.
Bunun yanında uzun süreli yetersiz protein alım vücudun kendi dokularındaki proteinleri kullanmasına neden olur. Bu hiç istenilmeyen bir durumdur. Yetersiz protein alım sonucu büyüme yavaşlar, zayıflarız, kendimizi halsiz hissederiz, kansızlık ve ödem (şişlik) oluşabilir. Mikroplara karşı savunmasında görev yapan antikorların yapımı azaldığı için hastalıklara karşı direnç azalır, iyileşme geç olur. Vücut direncimiz düşer ve hastalıklara yakalanma riski artarak iyileşme süreci uzar.