6.sınıf Sosyal Bilgiler dersi için verilen Haklar sorularından birisi. Soru şu şekilde:
- Sınıfınıza kitap, dergi veya CD getiriniz. Getirdiğiniz ürünün üzerinde onu yasal kılan unsurları ve sahibine kazandırdığı hakları tespit ediniz. Bu tür düzenlemelerin gerekliliği üzerine düşündüklerinizi aşağıya yazınız.
Bu ürünlerin üzerindeki bandrol onların yasal olduğunu göstermektedir. Bodrol bu ürünlerin eser sahibinden izin alınarak çoğaltıldığının, taklit veya kopya olmadığının göstergesidir. Ayrıca bir eser üzerinde “© (daire içinde “C” harfi)” ile o esere ait telif hakkı olduğunu göstermektedir.
Telif haklarının eser sahibine kazandırdığı haklar nelerdir sorusuna cevap vermek gerekirse: 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda, eser sahibinin hakları başlığa altında aşağıdaki haklar sayılmıştır.
Telif haklarının eser sahibine kazandırdığı manevi haklar:
Eserde değişiklik yapılmasını men etme yetkisi
Adın belirtilmesi yetkisi
Umuma arz hakkı
Eser sahibinin malik ve zilyede karşı haklar
Telif haklarının eser sahibine kazandırdığı Mali Haklar:
Çoğaltma Hakkı: Bir eserin aslını veya kopyalarını, herhangi bir şekil veya yöntemle, tamamen veya kısmen, doğrudan veya dolaylı, geçici veya sürekli olarak nüshasının veya nüshalarının çıkarılmasıdır.
İşleme Hakkı: Diğer bir eserden yararlanmak suretiyle bu esere oranla bağımsız olmayan ve işleyenin hususiyetini taşıyan fikir ve sanat ürünleri meydana getirme hakkı,
Temsil Hakkı: Bir eserden, doğrudan doğruya yahut işaret, ses veya resim nakline yarayan aletlerle umumi mahallerde okumak, çalmak, oynamak ve göstermek gibi temsil suretiyle faydalanma hakkıdır
Yayma Hakkı: Bir eserin aslını veya çoğaltılmış fiziki nüshalarını kiralamak, ödünç vermek, satışa çıkarmak veya diğer yollarla dağıtma hakkıdır.
Umuma İletim Hakkı: Bir eserin aslının veya çoğaltılmış nüshalarının radyo-TV, uydu ve kablo gibi telli veya telsiz yayın yapan kuruluşlar vasıtasıyla veya dijital iletim de dahil olmak üzere işaret ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla yayınlanmasıdır.