Yağış türlerini ve yağış türlerinin nasıl oluştuğunu araştırınız.

5.sınıf Türkçe dersi için verilen 8.  Tema Doğa ve Evren, Kar Tanesinin Serüveni Hazırlık Çalışmaları sorularından birisi.  Soru şu şekilde:

• Yağış türlerini ve yağış türlerinin nasıl oluştuğunu araştırınız. Yağış türleri nelerdir? Yağış türleri nasıl  oluşurlar?
• Yağış türlerinin oluşumuyla ilgili bildiklerinizi anlatınız.

Yağışın oluşabilmesi için su buharı yani nem gerekir. Hava kütlelerinin soğuk bir hava tabakası ile karşılaşarak ya da soğuk bir yerden geçerek veya yükselerek soğuması sonucunda içerisindeki su buharının yoğunlaşarak sıvı veya katı halde yeryüzüne inmesi olay yağış olarak tanımlanır.

Yağış türleri

1.Çiğ: Havada bulunan su buharının soğuk zeminler üzerinde, su tanecikleri şeklinde yoğunlaşması çiğ denilir. Özellikle bahar aylarında daha sık görülür.

2.Kırağı: Havadaki su buharının soğuk cisimler üzerinde kristaller şeklinde yoğunlaşmasıyla kırağı oluşur. Kırağı oluşabilmesi için havanın sıfır derecenin altına düşmesi gerekir. Özellikle sonbahar ve kış aylarında görülür.

3.Kırç: Havadaki su buharı çok soğumuş haldeki ağaç dalları, tel, saçak, vb. cisimler üzerinde yoğunlaşarak buz tabakası haline geline kırç denilir. Kışın görülen bir yağış türüdür. Kırağıdan farkı, kristallerin buz tabakası oluşturmasıdır.

4.Yağmur: Bulutu oluşturan su taneciklerinin büyümesiyle oluşan su damlaları yoğunlaşmanın devam etmesi ile ağırlığı artar ve su damlaları yağış şeklinde yere düşer. Bulutlardan düşen 0.5 mm çapından daha büyük su damlalarına yağmur adı verilir. 6 mm’den büyük yağmur damlaları hava sürtünmesinden dolayı parçalanır ve küçülür. Yağmur, her mevsim görülebilen bir yağış türüdür.

5.Kar: Buluttaki nemin, yükseklerde sıfır derecenin altında buz kristalleri şeklinde yoğunlaşması ve yere düşmesine kar denilmektedir.

6.Dolu: Dikey hava hareketlerine bağlı olarak hava sıcaklığının birden bire azalması sonucu yağmur damlalarının donması ve buz parçaları olarak yere düşmesi dolu olarak tanımlanır.

Oluşumlarına Göre Yağış Türleri:

1.Yamaç Yağışları  (Orografik Yağışlar)

Nemli hava kütlesinin bir engebeye çarparak yükselmesi ve soğuyarak yoğunlaşması sonucu meydana gelen yağışlardır. Yamaç yağışları en fazla 500 ile 1000 metre arasında yağış bırakırlar. Daha yükseklerde nem azaldığı için yağış olmaz. Karadeniz’deki dağların kuzey yamaçları, Toroslar’ın güney yamaçları Üükemizde yamaç yağışlarının görüldüğü alanlardır.

2.Yükselim Yağışları (Konveksiyonel Yağışlar)

Isınan havanın yükselerek soğuması sonucunda; sıcaklık düşer, mutlak nem azalır, bağıl nem yükselir. Yerdeki sıcak hava kütlesinin konvektif yükselmesiyle meydana gelen genellikle sağanak şeklindeki yağışlardır.  Güneşli ve rüzgârsız günlerde ısınan hava yükselerek soğur. Belli bir yükseltiden sonra nemin yoğunlaşması ile yağış meydana gelir. Ülkemizde daha çok ilkbahar mevsiminde bu yağışlara rastlanır. Konveksiyonel yağışlar halk arasında “kırkikindi” yağmurları olarak bilinir. Kısa süreli ve sağanak şeklindedir.

3.Cephe Yağışları (Frontal Yağışlar)

Soğuk ve sıcak havanın karşılaşması sonucu, yeterli neme sahip havanın soğuyarak içerisindeki su buharının yoğuşması ile cephe yağışları oluşur. İlerleyen soğuk hava, daha ağır olduğundan sıcak havanın yükselmesine neden olur. Yükselen nemli ve sıcak hava kütlesinin soğumasıyla yağış oluşur. Ülkemizde kış mevsiminde görülen yağışların çoğunluğu cephe yağışıdır. Akdeniz kıyılarında kış aylarında sık görülür.